- Lạnh quá, tớ quên mang theo áo rồi !
- Không sao, cậu khoác tạm áo của tớ nhé
- Thế không được đâu, cậu sẽ bị cảm đấy
Một đoạn hội thoại ngắn, cũ rích, tôi không buồn xoay người lại để xem nhân vật là ai, nhưng ngần ấy câu chữ lại đủ tác động lên não bộ của tôi, khiến tôi có cảm giác vừa tức giận vừa ghen tỵ một cách vô cớ.
- Này! ( bỗng dưng tôi hét lên)
- Gì vậy bạn? Người con trai lên tiếng vẻ ngạc nhiên.
- À, xin lỗi nhé, tôi đang nghĩ mấy chuyện vớ vẩn. Mà sao đò hôm nay chưa sang đón nhỉ ?
Tôi đánh trống lảng trong khi mặt mũi đỏ rần lên vì ngượng. Người con trai lắc đầu không hiểu nhưng rồi anh ta lại quay sang thủ thỉ gì đó với cô bạn gái, và có lẽ họ sợ tôi nghe nên hình như giọng nói nhỏ dần lại rồi im hẳn. Cả ba chúng tôi đứng đợi đò, trời cuối đông rất lạnh, tôi bắt đầu thấy nhức trong cuống tai vì hơi lạnh của gió và tiếng vỗ nước của dòng sông.
Tôi kéo khăn lên cao, quấn hai vành tai lại cố chặn mọi âm thanh, đầu lắc lắc đếm thời gian. Chắc hai người kia nhìn tôi kỳ lạ lắm, họ không nói với nhau câu nào nữa, sợ tôi lại nổi cáu và họ sẽ phải chịu trách nhiệm về điều gì đó tôi gây ra. Họa chăng họ đã nghĩ tôi không được bình thường, có thể sẽ phát rồ lên khi nghe thêm một lời nào từ họ. Thế cũng tốt, thực sự thì tôi cũng không muốn nghe thêm, tôi vốn ghét những cử chỉ quan tâm nhau, tôi mường tượng tất cả đều là sự giả dối, sự che đậy cho một mối quan hệ nhạt nhẽo, vô cảm.
Tôi lớn lên trong những mối quan hệ hình thức, tôi không phủ nhận sự giáo dục tỉ mỉ, nghiêm khắc từ gia đình. Nhưng càng lớn, tôi càng nhận ra, bên trong sự gia giáo, nề nếp của ba thế hệ trong cùng một mái nhà là những mâu thuẫn mà những ngọn nguồn của mâu thuẫn đó nảy sinh từ chính những người trong gia đình mình. Nhiều lúc, tôi cảm giác mình bị lừa dối, như đứng trước một tấm gương sáng lóa nhưng chỉ cần chạm tay vào, chiếc gương sẽ vỡ vụn như vốn dĩ nó chỉ được ghép tạm vào nhau bằng thứ keo đặc biệt có thể khiến người ta không nhận ra vết dán nhưng lại rất mong manh, dễ vỡ. Thứ keo ấy, có thể đánh lừa suốt tuổi thơ tôi, nhưng cũng đã đến lúc nó hết hạn sử dụng, khi tôi vào trung học, và bắt đầu biết nhận thức nhiều điều.
Tiếng khuấy nước khiến tôi giật mình bừng tỉnh, hai người kia đã lên đò trước, sau tôi đã lác đác thêm bảy tám đứa nữa. Tôi vội vàng bước lên, dẫm mạnh vào tấm ván gỗ lấy đà, làm nước bắn tung tóe. Cô bạn gái nãy ra vẻ không hài lòng, liếc nhanh qua tôi, nhưng không nói lời nào, lại thể hiện gương mặt nửa dễ thương nửa nũng nĩu. Người con trai mỉm cười nhìn tôi ra vẻ xin lỗi thay cho thái độ cô bạn gái, tôi không khó chịu bởi nụ cười đó không hề mang chút chế giễu nào. Đò đi ngang giữa sông, tiếng ồn ào của con người, tiếng gió lùa mặt sông, tiếng sóng nước dạt về bờ, tiếng ì ì của động cơ hòa vào nhau thành thứ âm thanh đặc trưng của vùng ven thị trấn.
Những ngày đông dài lê thê, thế nên tôi vẫn phải trùm khăn khi xuống bến đợi đò, tôi vẫn thường xuyên gặp hai người bạn kia. Hình như họ cũng rất đúng giờ, chưa bao giờ khiến tôi phải đợi. Tuy rằng, chúng tôi không chào nhau, nhưng đã thành thói quen, không có họ tôi sẽ thấy bồn chồn. Tôi sợ cô đơn, tôi sợ phải đứng xoa tay một mình dưới bến sông hun hút gió, sợ những mảnh sương mỏng giăng trên ngọn tre tan biến, sợ những cánh chim lâu lâu lại vụt bay khỏi tổ, sợ những tảng đất rã ra trôi theo dòng nước dù nó đã được kè lại chắc chắn. Cô bạn đó không thích tôi, cô luôn liếc xéo tôi mỗi khi tôi vờ không để ý, có thể do tôi đi học quá sớm, phá vỡ không gian của hai người. Tôi phì cười, giá như nếu thực sự như tôi suy đoán, tôi muốn tiến thẳng lại trước mặt cô bạn và nói rằng: “ Tớ thích thế đấy “. Hẳn, tôi sẽ phải nhận một cái tát, một câu chửi hay độc ác hơn là một ánh nhìn khinh bỉ. Nhưng xem ra tất cả đều là suy nghĩ cảm tính của tôi. Tôi với họ, chẳng có một mối quan hệ nào cả, chúng tôi vẫn là hai thế giới cách biệt, xa xôi.
- Không sao, cậu khoác tạm áo của tớ nhé
- Thế không được đâu, cậu sẽ bị cảm đấy
Một đoạn hội thoại ngắn, cũ rích, tôi không buồn xoay người lại để xem nhân vật là ai, nhưng ngần ấy câu chữ lại đủ tác động lên não bộ của tôi, khiến tôi có cảm giác vừa tức giận vừa ghen tỵ một cách vô cớ.
- Này! ( bỗng dưng tôi hét lên)
- Gì vậy bạn? Người con trai lên tiếng vẻ ngạc nhiên.
- À, xin lỗi nhé, tôi đang nghĩ mấy chuyện vớ vẩn. Mà sao đò hôm nay chưa sang đón nhỉ ?
Tôi đánh trống lảng trong khi mặt mũi đỏ rần lên vì ngượng. Người con trai lắc đầu không hiểu nhưng rồi anh ta lại quay sang thủ thỉ gì đó với cô bạn gái, và có lẽ họ sợ tôi nghe nên hình như giọng nói nhỏ dần lại rồi im hẳn. Cả ba chúng tôi đứng đợi đò, trời cuối đông rất lạnh, tôi bắt đầu thấy nhức trong cuống tai vì hơi lạnh của gió và tiếng vỗ nước của dòng sông.
Tôi kéo khăn lên cao, quấn hai vành tai lại cố chặn mọi âm thanh, đầu lắc lắc đếm thời gian. Chắc hai người kia nhìn tôi kỳ lạ lắm, họ không nói với nhau câu nào nữa, sợ tôi lại nổi cáu và họ sẽ phải chịu trách nhiệm về điều gì đó tôi gây ra. Họa chăng họ đã nghĩ tôi không được bình thường, có thể sẽ phát rồ lên khi nghe thêm một lời nào từ họ. Thế cũng tốt, thực sự thì tôi cũng không muốn nghe thêm, tôi vốn ghét những cử chỉ quan tâm nhau, tôi mường tượng tất cả đều là sự giả dối, sự che đậy cho một mối quan hệ nhạt nhẽo, vô cảm.
Tôi lớn lên trong những mối quan hệ hình thức, tôi không phủ nhận sự giáo dục tỉ mỉ, nghiêm khắc từ gia đình. Nhưng càng lớn, tôi càng nhận ra, bên trong sự gia giáo, nề nếp của ba thế hệ trong cùng một mái nhà là những mâu thuẫn mà những ngọn nguồn của mâu thuẫn đó nảy sinh từ chính những người trong gia đình mình. Nhiều lúc, tôi cảm giác mình bị lừa dối, như đứng trước một tấm gương sáng lóa nhưng chỉ cần chạm tay vào, chiếc gương sẽ vỡ vụn như vốn dĩ nó chỉ được ghép tạm vào nhau bằng thứ keo đặc biệt có thể khiến người ta không nhận ra vết dán nhưng lại rất mong manh, dễ vỡ. Thứ keo ấy, có thể đánh lừa suốt tuổi thơ tôi, nhưng cũng đã đến lúc nó hết hạn sử dụng, khi tôi vào trung học, và bắt đầu biết nhận thức nhiều điều.
Tiếng khuấy nước khiến tôi giật mình bừng tỉnh, hai người kia đã lên đò trước, sau tôi đã lác đác thêm bảy tám đứa nữa. Tôi vội vàng bước lên, dẫm mạnh vào tấm ván gỗ lấy đà, làm nước bắn tung tóe. Cô bạn gái nãy ra vẻ không hài lòng, liếc nhanh qua tôi, nhưng không nói lời nào, lại thể hiện gương mặt nửa dễ thương nửa nũng nĩu. Người con trai mỉm cười nhìn tôi ra vẻ xin lỗi thay cho thái độ cô bạn gái, tôi không khó chịu bởi nụ cười đó không hề mang chút chế giễu nào. Đò đi ngang giữa sông, tiếng ồn ào của con người, tiếng gió lùa mặt sông, tiếng sóng nước dạt về bờ, tiếng ì ì của động cơ hòa vào nhau thành thứ âm thanh đặc trưng của vùng ven thị trấn.
Những ngày đông dài lê thê, thế nên tôi vẫn phải trùm khăn khi xuống bến đợi đò, tôi vẫn thường xuyên gặp hai người bạn kia. Hình như họ cũng rất đúng giờ, chưa bao giờ khiến tôi phải đợi. Tuy rằng, chúng tôi không chào nhau, nhưng đã thành thói quen, không có họ tôi sẽ thấy bồn chồn. Tôi sợ cô đơn, tôi sợ phải đứng xoa tay một mình dưới bến sông hun hút gió, sợ những mảnh sương mỏng giăng trên ngọn tre tan biến, sợ những cánh chim lâu lâu lại vụt bay khỏi tổ, sợ những tảng đất rã ra trôi theo dòng nước dù nó đã được kè lại chắc chắn. Cô bạn đó không thích tôi, cô luôn liếc xéo tôi mỗi khi tôi vờ không để ý, có thể do tôi đi học quá sớm, phá vỡ không gian của hai người. Tôi phì cười, giá như nếu thực sự như tôi suy đoán, tôi muốn tiến thẳng lại trước mặt cô bạn và nói rằng: “ Tớ thích thế đấy “. Hẳn, tôi sẽ phải nhận một cái tát, một câu chửi hay độc ác hơn là một ánh nhìn khinh bỉ. Nhưng xem ra tất cả đều là suy nghĩ cảm tính của tôi. Tôi với họ, chẳng có một mối quan hệ nào cả, chúng tôi vẫn là hai thế giới cách biệt, xa xôi.
Một ngày, tôi thấy anh bạn đó đợi đò một mình, lấy làm kỳ lạ, nhưng tôi chẳng có cớ gì để hỏi han, điều đó can hệ gì đến tôi đâu. Chúng tôi lặng yên như thế, theo đuổi suy nghĩ riêng của mình. Tôi nhận thấy anh bạn rất ít cười, vẻ mặt lạnh lùng nhưng nếu nhìn kỹ, để xem nào, nếu nhìn kỹ thì cũng phảng phất những nét phúc hậu. Tôi quan sát chăm chú hơn, như một kẻ xem tướng đoán mệnh, tôi lạc vào cõi mơ hồ, ảo ảo, thực thực …
- Sao vậy bạn ? điều gì mà nhìn tôi kỳ lạ vậy ?
- À, à, không có gì, tôi không biết nữa. Tôi giật mình bừng tỉnh.
Tôi không tìm nổi một lý do nào ngụy biện cho hành động vừa rồi, lại đỏ bừng mặt vì xấu hổ. Tôi chạy lên phía trước, ngay lúc thuyền đã vào sát bờ, tôi lấy đà nhảy lên, chạy trốn khỏi mớ ngượng ngùng đang quấn chặt theo người.
- Á, tôi hét lên khi chân trái trượt khỏi mép tấm ván, ngã nhào xuống nước. Người lái đò và anh bạn vội lại đỡ tôi, mặt tôi biến sắc.
- Còn sớm, đã vội muộn học đâu mà mày vội vàng thế ?
Tiếng người lái đò quát to giọng nghiêm khắc, tôi sợ hãi níu chặt tay anh.
- Không sao chứ, đau chỗ nào không ?
Tôi lắc đầu, hoàn hồn, ngồi xuống, tay anh nắn nắn chân tôi. Tự nhiên, tôi cảm nhận được một chút hơi ấm ít ỏi chạy dọc bàn chân, dù cơ thể tôi đã ướt nhẹm, buốt lạnh vì nước.
- Nếu không sao thì bạn về thay đồ nhanh đi, còn kịp học.
- Sao ? À, ừ, tôi về ngay đây, nhà tôi gần đây mà. Tôi trả lời.
Mẹ tôi hoảng hốt khi biết tôi bị té xuống sông:
- Không sao chứ, con có mang áo phao không đấy, ai xô con ngã à, chắc lại do mấy trò nghịch ngợm của bọn bạn chứ gì ? Mẹ tôi hỏi dồn dập, muốn tôi nghiêm trọng vấn đề lên. Tôi vội vàng đi thay đồ, trốn tránh câu trả lời.
- Để mẹ chở con đi đường khác nhé, cứ đi đò qua sông thế này, nguy hiểm lắm.
Tôi tới trường theo mẹ, đường này dài gấp đôi, qua cầu, phải đi xe máy mới kịp học. Tôi lẳng lặng bước vào trường, đầu óc chỉ nghĩ tới sự việc lúc sáng.
Mẹ tôi nhất quyết bắt tôi phải ngồi xe mẹ đến trường hằng ngày, tôi cố gắng giải thích, chỉ mong lại được qua đò đến trường. Tôi năn nỉ, khóc lóc và cuối cùng phải dùng tuyệt chiêu nhịn ăn. Và chiêu này rất hiệu quả từ lần đầu tiên sử dụng. Bởi tôi muốn đi học cùng anh và cô bạn kia, lại muốn đứng ngắm sông trôi và những bài bồi ngăn ngắt dâu xanh và lá cỏ mỗi sớm.
Hôm nay, tôi cố tình đi sớm hơn, nhưng không ngờ anh bạn đã đứng đợi đò trước tôi, chỉ một mình. Tôi mỉm cười chào:
- Chào anh, cám ơn anh hôm qua nhé
Anh bạn chỉ nhấp nhẹ mi mắt:
- Không có gì, tôi có giúp được gì đâu.
- Nhưng tôi hỏi nhé, sao mấy bữa nay anh đi một mình vậy ? Tôi hỏi vẻ tò mò.
- À, cô bạn ấy đã chuyển vào học ở thị trấn rồi.
Ra là vậy, tôi bật cười, một chút suy nghĩ ích kỷ lướt nhanh qua đầu. Rõ ràng tôi có thể thay thế cô bạn kia để đi học cùng anh mỗi sáng. Chưa kịp vui mừng vì suy nghĩ đó. Anh bạn nói tiếp:
- Tôi cũng sắp chuyển vào đó.
- Sao ? Tôi hỏi.
- Ừ, có một số rắc rối nhỏ trong thủ tục chuyển trường nên tôi còn đi học ở đây ít hôm nữa.
Tôi thẫn thờ, không muốn nghe thêm lời nào cả. Một làn hơi lạnh chạy dọc sống lưng, có chút gì đó trống vắng lan tỏa khắp cơ thể, đối nghịch với luồng ấm hôm qua dọc bàn chân. Phải chăng là tôi đang buồn, mà buồn thật, ai chẳng buồn khi phải từ bỏ một thứ gì đó đã gắn kết thành thói quen.
Tôi tận dụng những ngày cuối cùng của anh ở ngôi trường này, tôi đi sớm hơn đợi anh. Có vẻ như anh nhận ra điều đó, nhưng gương mặt anh không thể hiện chút biểu cảm nào. Chúng tôi vẫn đứng cách xa nhau, nói những câu chuyện ngắn ngủi, xa lạ và xen kẽ là những phút giây lặng im, lắng nghe thời gian trôi.
- Tạm biệt nhé !
Anh mỉm cười chào tôi, ngày cuối cùng với tôi thật nặng nề, nhưng tôi không đủ can đảm để nói ra những suy nghĩ của mình, bởi nó quá mông lung, rời rạc, tôi không biết bắt đầu từ đâu, tôi vẫn chỉ là cô học sinh phổ thông thôi, ngập ngừng, bối rối.
Tôi xa anh như thế đó, trong khung cảnh lạnh lẽo của mùa đông, lá rơi rải dập dềnh lên mép nước cáu bẩn. Chiếc thuyền vẫn ì ì máy chạy, chở học sinh rẽ nước lao thẳng sang bờ bên kia.
Tôi cứ ngỡ sẽ không gặp lại anh, nhưng tôi đã gặp, lúc đó tôi đang học năm thứ ba đại học, trong một lần vào thị trấn mua hàng cùng mẹ. Xưởng mộc to đùng giữa lòng thị trấn, ở đó có đủ mọi nội thất bằng gỗ.
- Bác muốn đặt mua gì ạ ? Anh nói.
Tôi kinh ngạc nhìn anh như nhìn người ngoài hành tinh vậy, có lẽ anh cũng nhận ra tôi, anh chớp mắt và chợt mỉm cười.
Xưởng mộc này của bố anh, được mở mấy năm về trước, thời điểm mà anh chuyển vào thị trấn học. Anh đã tốt nghiệp và làm việc ở thành phố. Chúng tôi trò chuyện, nhưng cả hai tuyệt nhiên không ai nhắc lại kỷ niệm hồi ấy. Tôi sợ mình không kìm lòng được, lại thổn thức, yếu đuối, tôi sợ phá vỡ cuộc sống hiện tại của anh. Và anh, chắc anh cũng nghĩ vậy.
Chúng tôi bước cạnh đời nhau, chỉ liên lạc, gặp gỡ như những người bạn. Anh vẫn ít nói, vẫn hơi lạnh lùng, thảng hoặc mới mỉm cười với tôi, nói với tôi dăm ba câu chuyện vu vơ, xa xăm. Tôi cố chạy trốn thứ cảm xúc đó, nhưng không thể đánh lừa bản thân, đã có lần tôi nhắn tin thổ lộ tình cảm, đã có lần anh trả lời, nhưng câu trả lời không vào thẳng vấn đề. Chúng tôi vẫn gặp gỡ nhau, nhưng không phải hẹn hò, tôi không hiểu được anh đang nghĩ gì, trong tôi hỗn độn những mớ suy nghĩ.
Công việc của anh khá bận rộn, chúng tôi ít dần những buổi gặp gỡ nhau, nhưng anh vẫn quan tâm tới tôi, không hẳn như chăm sóc một người bạn, cũng không hẳn là chăm sóc một người yêu, nó cứ lấp lửng thứ tình cảm chẳng gọi thành tên. Họa chăng, những điều ta không thể giải đáp được lại luôn khiến con tim đau đáu hướng về, có đôi khi tôi muốn anh không trả lời, muốn anh giữ im lặng, tôi muốn bản thân mình nhớ về nó, thứ tình cảm đó. Bởi một khi tôi biết câu trả lời rồi, dù anh đáp lại hay không thì mọi thứ cũng ít nhiều vơi đi thú vị. Tôi thôi chờ đợi anh nói, tôi để mặc thời gian trôi.
Tôi nhớ đến cô bạn gái thời trung học của anh. Nhưng xem ra, anh chưa bao giờ nhắc đến. Một hôm tôi hỏi anh về cô bạn, anh nói:
- Cô ấy là người yếu đuối, ưa nũng nĩu, cô ấy sợ đò giang nên thường cùng anh đến trường, mà cũng lâu rồi anh không gặp.
- Hình như hồi đó hai người cùng chuyển vào thị trấn mà.
- Ừm, nhưng cô ấy hòa nhập nhanh với bạn bè, mạnh dạn hơn và thay đổi hơn.
Tôi không hiểu từ “thay đổi” của anh, cũng có thể cô ấy không cùng anh đến trường, cũng có thể cô ấy bớt nũng nĩu, cũng có thể cô ấy không còn coi anh là một người bạn nữa. Nhưng tôi nhận thấy gương mặt anh thoáng buồn, chắc chắn giữa họ đã xảy ra chuyện gì và chuyện đó không mấy vui vẻ. Nhưng tôi không tò mò thêm nữa, tôi chẳng biết có phải mình đã chạm vào nỗi buồn của anh hay không, và chẳng biết anh có giữ hình bóng đó suốt mấy năm trời hay không, nhưng rõ ràng tôi đừng nên chạm đến. Anh vẫn điềm tĩnh uống nước, không biểu lộ thêm trạng thái nào nữa. Chợt anh nói:
- Tại sao hôm đó, em không đến trường ?
- Hôm nào cơ ? Tôi ngạc nhiên hỏi.
- Hôm em bị ngã xuống nước và trở về thay đồ ấy.
- Chẳng nhẽ suốt buổi anh chờ em ư ?
- Ừm, anh đã chờ, chờ … nhưng em không đến.
Tự dưng mắt tôi ướt nhòe, tôi quay mặt đi, cố giấu nước mắt, cố giấu lời giải đáp. Tôi chưa nhận được câu trả lời của anh, nhưng tôi nhận được thứ cảm xúc được truyền mớm từ anh: ấm áp, dịu dàng. Tôi đứng dậy, toan bỏ đi, tôi sợ ngồi thêm một lúc nữa, sẽ không kiểm soát nổi cảm xúc của mình. Anh níu tay tôi lại:
- Em đi đâu thế ?
Tôi nhìn anh, ánh mắt anh quá đỗi trìu mến, ánh mắt đó lại đốt cháy lòng tôi như thuở năm nào.
- Em định để anh lại một mình đây sao ?
Anh hỏi, chưa bao giờ thấy anh mất bình tĩnh như lúc này. Anh ôm tôi vào lòng, tôi lắng nghe con tim anh đập gấp gáp, con tim tôi thì thổn thức, cả hai chúng tôi, bỏ quên thế giới, bỏ quên đất trời, hòa mình vào tình yêu.
- Anh thực sự rất …
Tôi đưa tay khóa môi anh, mỉm cười:
- Em không cần anh phải nói “anh yêu em”, chỉ cần anh đừng bao giờ nói “sau em, anh sẽ yêu người một khác nữa”, bởi em muốn em là người cuối cùng anh yêu.
Anh bật cười, không phải nụ cười mỉm nữa, nụ cười thật sự, nó gợi nhớ lại tiếng gió mùa đông, tiếng vỗ bờ của nước, tiếng động cơ chạy ì ì của con đò, tiếng trêu đùa nhau của học trò, và tất cả thứ tiếng đó tạo thành thứ âm thanh quen thuộc – thứ âm thanh đặc trưng của vùng ven thị trấn.
